6
The Working Man's Reward.

Volgende hoofdstuk Vorige hoofdstuk Inhoudsopgave

De stedebouwkundige opzet

In the Suburban Flop sucks ! is er uitgebreid ingegaan op de positieve effecten van het block-systeem op de sociale ontwikkeling van the kids of Suburbia. Dit systeem van clusters van zo'n 5 tot 20 huizen is in de luchtfoto van de Levittown bij New York dan ook dominant aanwezig. De ruggegraat van het plan wordt gevormd door de twee grote doorgaande wegen, zonder huizen erlangs, die vrij lineair zijn. Aan deze wegen liggen de straten die naar de verschillende blocks leiden en die meer landelijk van aard zijn. Deze zijn dan ook in tegenstelling tot de doorgaande wegen lekker kronkelig en landelijk.

Teneinde deze straten veilig te maken voor de op straat spe- lende kinderen, maar ook om de straat te laten gelden als afbakening van het individuele block, zijn deze vaak doodlopend of vormen een ring. Zo worden de openbare ruimte en het meer private block efficiënt van elkaar gescheiden. Een dergelijk onderscheid wordt niet gemaakt naar woningtypes. Hoewel het Ranch Model hier in een veel kleiner aantal geproduceerd is bevinden ze zich vaak, samen met de meer gangbare Cape Cod box, binnen een block. Wel werden de twee typen vanwege (waarschijnlijk) produktietechnische overwegingen aan beide zijden van een straat gebouwd.

Hoewel de moderne Amerikaanse woningbouw niet slechts uit deze twee typen bestaat willen we ons toch tot het Ranch Model en de Cape Cod box beperken wanneer het gaat om een weergave in plattegronden en dergelijke. Ze zijn immers het meest clichématig en beantwoorden het beste aan the American Dream

The Cape Cod Box.

De Cape Cod Box stamt direct af van de Engelse koloniale stijl zoals die vlak voor de onafhankelijkheidsverklaring van de Verenigde Staten werd geïntroduceerd. Het steile zadeldak is een afgeleide van de rieten daken zoals die toentertijd vooral in Engeland gebruikelijk waren. Het rieten dak werd wel toegepast maar werd al snel vervangen door houten daken die beter bestand waren tegen de zware wind- en sneeuwstormen van de Amerikaanse oostkust. De steile helling die bij een rieten dak noodzakelijk is om regenwater af te kunnen voeren werd hierbij behouden. De schoorsteen is een ander kenmerkend element dat zijn oorspronkelijke functie weliswaar verloor maar toch behouden bleef. In de noord-oostelijke koloniën werd er net zoals in Europa een haardvuur tegen de kou onder gemaakt, in de Zuidelijke kolonieën was een haardvuur helemaal niet nodig. Daar diende de schoorsteen juist voor het afvoeren van de hitte die ontstond bij het koken. Het klimaatverschil tussen het Noorden en het Zuiden heeft dan ook geleid tot twee principiële subtypes, de Northern Tradition en de Southern Tradition. De eerste is van hout, heeft een grote centrale open haard met een opvallende schoorsteen en is meestal twee ver- diepingen hoog. De tweede heeft muren van steen, de grote schoorsteen is vervangen door een of twee kleine en bestaat meestal maar uit één laag. Over het algemeen zijn de oorspronkelijke kleine ramen vervangen door grotere maar ze blijven relatief klein ten opzichte van het totale geveloppervlak. De Cape Cod Box is van oorsprong slechts een kamer diep en dus lineair georiënteerd maar de massaal geproduceerde Box werd opgedeeld in twee kamers in de diepte waardoor een meer vierkante plattegrond ontstond. Het prototype en een typische plattegrond met de meest voorkomende verbouwing ervan is te zien in fig.5 & fig.8.

The Ranch Model

Dit type huis is ontstaan midden in de jaren dertig en is afkomstig van architecten uit Californië. Het type werd populair in de jaren veertig en werd het gezicht van de jaren vijftig en zestig. de populariteit van het Ranch Model hangt samen met de toenemende afhankelijkheid van de auto als vervoermiddel. Toen het openbaar vervoer nog gold als het voornaamste vervoermiddel werd getracht loopafstanden en dergelijke zo kort mogelijk te houden. Hiertoe werden de huizen en kavels zo compact mogelijk gehouden. Met de komst van de auto verviel het argument van de loopafstanden en konden de compacte huizen vervangen worden door uitgestrekte huizen op grote kavels die deden denken aan de ranches op het West-Amerikaanse platteland. De uitgestrekte vorm werd benadrukt door een plattegrond met een maximaal geveloppervlak, wat later vaak nog werd versterkt door een aangebouwde garage. Het is overigens niet helemaal waar om het ontstaan van dit type huis alleen maar aan de eerder genoemde architecten toe te schrijven. De stijl vertoonde wel degelijk gelijkenis met de Spaans Koloniale Stijl uit het Zuid-westen van de Verenigde Staten. Het type werd gedomineerd door een horizontale opbouw van slechts één bouwlaag hoog met daarop een dak met zeer kleine dakhelling. Er waren ruwweg vijf typen te onderscheiden, waarvan het 'hipped' type het meest voorkwam. Dit type en de vier andere zijn te zien in fig.9. Aan het gebouw, dat zowel uit hout als steen of een combinatie ervan was opgetrokken, waren vaak enige ornamenten met aan de Engelse en Spaans Koloniale stijlen verwantte elementen toegevoegd, meestal in de vorm van hekjes of luiken voor de ramen. De ramen waren meestal groot en boden een weids uitzicht vanuit de living room of bood toegang tot een besloten patio achter het huis. Het standaard Ranch Model, zoals het in Suburbia is gebouwd, was hier een kleinere uitvoering van en was iets minder horizontaal georiënteerd dan het oorspronkelijke Ranch Model maar in hoofdlijnen komen ze overeen. In fig.5 is het Ranch Model en zijn typische verbouwing afgebeeld naast zijn tegenhanger, de Cape Cod Box.

Massa-produktie.

Het produktieproces is in het hoofdstuk Levitt and Sons en de T-Ford al ter sprake gekomen. Grote oppervlaktes werden in één keer bouwrijp gemaakt waarna in korte tijd,om de 20 meter, een prefab betonnen plaatfundering werd neergelegd. De prefabricage van houten geveldelen en constructie-elementen gebeurde in de fabriek (pre-cut), waarna deze op de bouwplaats door gespecialiseerde bouwvakkers werden bevestigd. Wanneer het frame eenmaal stond werden de gevelpanelen er tegenaan geschroefd en werden de eveneens geprefabriceerde binnenwanden geplaatst. Zo kon er soms een dagproduktie van dertig huizen gehaald worden. (zie ook fig.10a en fig.10b) De individualisering van het eigen huis werd men geacht zelf te doen. De opgeleverde woningen werden beschouwd als de woning voor het minimum gezin, dus wanneer er gezinsuitbreiding op komst was, of als de kinderen in het gezin te oud werden, dan moest men er gewoon zelf een extra kamer aanbouwen. Hiervoor was men aangewezen op de Doe-het-zelf bouwmarkt. Suburbia kwam dus door massafabricage van de grond en werd door de bewoners zelf afgemaakt zodat het huis volledig aan de individuele wensen tegemoet kwam en waardoor na een aantal jaren toch een pluriform leefgemeenschap tot stand kon komen.

Send for plans, a $2000 Aladdin House.

Wat Levitt & Sons was op het gebied van projectontwikkeling was de Aladdin Company, North American Construction Co. op het gebied van Mail-order Architecture. De vele advertenties van dit bedrijf in een blad als House & Garden, maar ook in the Times getuigen van een doelmatige visie op het bouwen. Aangezien de Amerikaanse woningbouwarchitectuur buiten de stad na WO II vrijwel altijd neerkwam op een keuze uit een van de vijf gangbare types bestookte de Aladdin Company de markt met per post verkrijgbare bouwtekeningen. Het zou immers onzinnig zijn om telkens een architect in te schakelen voor - in principe - steeds dezelfde tekeningen. Voor soms slechts $8,- werden alle benodigde bouwtekeningen, funderingsplan, plattegrond, voorgevel-, achtergevel- en twee zijgevels, doorsnedes en principedetails, compleet met een 22 pagina's tellende getypte specificatie toegezonden. Een andere optie was het kopen van een bouwpakket, dat door de Aladdin Company reeds op de dag van aanvraag naar elke plaats in de Verenigde staten werd verscheept. Ook hiervan waren de prijzen zeer scherp gesteld wat mogelijk was door de schakel tussen klant en fabrikant, de aannemer, simpelweg uit het bouwproces te elimineren. De klant bouwt het huis zelf wel. Deze traditie, die zoals blijkt uit de vele advertenties die hierna volgen, reeds van voor WO II stamt, lijkt dus net zoals de status van de auto en de hoop op vervulling van de Droom een onmisbare factor bij het tot stand komen van Suburbia te zijn geweest, het cliché van de Amerikaanse woningbouw, Soap in Suburbia. Let bij het bekijken van de advertenties vooral goed op de teksten [19], de koopwaar wordt erin zeer duidelijk en beknopt omschreven (fig. 11 t/m 21).