4
The Suburban Success

Volgende hoofdstuk Vorige hoofdstuk Inhoudsopgave

De leidraad in dit hoofdstuk, waarin we een kritiek op Suburbia zullen bespreken, wordt gevormd door het hoofdstuk the Suburban flop uit het boek Privacy and Community van Chermayeff en Alexander, waarbij we met name van deze kritiek uitgaan omdat straks ook de Pattern Language van Christopher Alexander behandeld zal worden en via Suburbia, dat van de door Alexander geconstateerde clichés (patronen) aan elkaar hangt, verder zal worden verdiept.

Chermayeff en Alexander geven in acht afzonderlijke paragrafen een aantal punten van kritiek, zonder er in feite diep op in te gaan. De toon is emotioneel en er lijkt enige vooringenomenheid aan ten grondslag te liggen, mede omdat er krachtige uitspraken worden gedaan zonder dat deze met bijvoorbeeld cijfermateriaal of andere onderzoeksgegevens hard worden gemaakt.

1. Best of Both worlds laat zien dat de stad in een tijd van suburbanisatie op haar laatste benen loopt. De metropool is een magneet die zijn kracht heeft verloren. De plattelandsmensen die naar de stad zijn gekomen in de hoop er een baan en een cosmopolitisch leven te vinden zijn, door de niet ingeloste verwachtingen, gedesillusioneerd geraakt. Snel zoeken zij hun heil buiten de stad, met het 'eigen huis' als 'nieuwe hoop doet leven'. Suburbia belooft zowel het gemak van de grote stad als het genot van een buitenhuis in de natuur. De principes van Ebenezer Howard, auteur van Garden cities of Tomorrow, hadden hier hun ultieme gestalte kunnen krijgen, maar helaas, zo zijn C&A van mening, dit excellente principe wordt hier geperverteerd.
2. Failure as Nature is eigenlijk een zeer summiere samenvatting van Garden cities of Tomorrow: De tuinstad moet alle genot van de natuur in de dichte nabijheid van de mens brengen, men moet de natuur kunnen voelen, ruiken en horen wanneer de vogels fluiten en de katten paren. Om dit werkelijk te ervaren moet er sprake zijn van een continu contact met de natuur, een appelboom die groeit in de stad is immers echter dan een zeshonderd jaar oude Sequoia in National Park. Men moet zich bewust worden van de biologische klok, van dag en nacht. Daarom moet de woning op de grond staan, en het contact met het gras en de natuur eromheen erg makkelijk, zo makkelijk mogelijk.
3. Pseudo Country moet vervolgens duidelijk maken dat Suburbia niet aan het ideale tuinstad-model voldoet. "It is a ridiculous anachronism". De huizen in Suburbia staan noch schouder aan schouder, noch op voldoende afstand van elkaar om ongewenst oogcontact met de zij- en overburen te kunnen vermijden. De tuinen zijn door de bewoners slecht onderhouden en de grote stukken openbaar groen dienen slechts om de schijn van onafhankelijkheid op te kunnen houden. Behind it's façade, Suburbia contains neither the natural order of a great estate nor the man made order of history. En na deze zin volgt een nieuw punt van kritiek, want blijken de gazons ineens wel netjes gemaaid, dan wordt de natuurlijke rust verstoord door het hinderlijke geluid van grasmaaiers.
4. Failure as City: the suburb fails to be a countryside because it is too dense. It fails to be a city because it is not dense enough. De buren zijn geen goede vrienden en de echte vrienden leven vaak ver weg. Ook de afstand tot scholen en andere voorzieningen is te groot. Mr. Homeowner moet lang reizen naar zijn werk en Mrs. Consumer blijft alleen achter, zij is het grote slachtoffer van Suburbia. C&A besluiten deze paragraaf met de volgende opmerking: "The Suburb pays no attention to these closely linked overwhelming changes ( ...remote places and people can easily be reached by car...), and pretends to be a village of closely knit neighbors and friends. The man, women, and children of Suburbia are seldom quite together, and never quite alone".
5. Complex and Invisible: hoewel de woning in Suburbia integraal deel uitmaakt van een ingewikkeld al dan niet zichtbaar netwerk van een technische samenleving (C&A doelen hier op onzichtbare informatiestromen, zoals radio en TV) en de infrastructuur weliswaar zeer manifest aanwezig is maar door de mens over het hoofd wordt gezien (als ware het een Freudiaans proces van verdringing van traumatische ervaringen), terwijl het huis nog een verschijningsvorm houdt die afstamt van de 'traditionele' architectuur. Met andere woorden, C&A veroordelen hier de conservatieve vorm van de woning die geen afspiegeling meer van haar functie in de samenleving is, en in die hoedanigheid zelfs een potentieel kwaadaardig kankergezwel is.
6. Hoewel in Travesty of Progress herhaald wordt wat reeds in de vorige paragraaf tot uitdrukking is gebracht nuanceren C&A de divergentie tussen vorm en functie van de woning in de hedendaagse samenleving en stellen zij verder dat ook een huis dat wel in volledige harmonie met de technische mogelijkheden van tegenwoordig wordt ontwikkeld nog steeds geen vooruitgang betekent wanneer het dienstbaar is aan overbodige doelen.
7. Dissolving Suburbs: hoewel de decentralisatie nog steeds voortduurt en steeds meer mensen in het never-never land van Suburbia leven wordt volgens C&A het geld nog steeds in de stad verdient en uitgegeven en hoewel de suburbane shopping mall de druk van de auto op het centrum vermindert, kan deze mall het centrum niet ontlasten vanwege de te geringe keuzemogelijkheden waaraan en waar het geld uit te geven. Zij besluiten deze paragraaf met een mooie one-liner: "But when everything is everywhere, wherever you go there's nothing tangible to find".
8. De paragraaf Urban No Man's Land is met het volgende citaat samen te vatten: "Everything belongs to everybody with the result that nothing actually belongs to, or is enjoyed by anybody". De planners worden beschuldigd niets anders te hebben gedaan dan het vervangen van een suburban No Man's land door een urban No Man's land en getuige de omschrijving die zij van dit landschap geven, grote flatgebouwen op poten, vrijstaand in een groen parkje, kunnen we niet anders concluderen of C&A hebben het over de Unité van Le en niet over Suburbia. Het hoofdstuk The Suburban Flop wordt beëindigd met het volgende betoog: If the total land area were to be carefully planned for maximum use at every scale, the inner city could accommodate both vertical buildings for allpurpose use and short-term occupancy, and dwellings on the ground for families with children. Such dwellings on the ground could, as functioning parts of the urban technological context, succeed where Suburbia has failed.

Epiloog

Op barbecues en andere feestelijkheden, ter ere van het tienjarige bestaan van Levittown, konden veel critici met eigen ogen aanschouwen hoe het de bewoners was vergaan. Velen lieten ongevraagd en met zichtbare trots hun zelfgemaakte uitbouw zien die als speelruimte voor de kinderen of als uitbreiding van keuken of eetkamer gebruikt werd. Verschillende kranten brachten hiervan verslag uit. De eerst zo cynische critici complimenteerden de bewoners alom met het resultaat. Chermayeff en Alexander waren ook uitgenodigd, maar zijn bij geen enkele gelegenheid gesignaleerd [16].

Volgende hoofdstuk Vorige hoofdstuk Inhoudsopgave