En wanneer ga je nu eens bouwen ?

Bremen Bouwadviseurs brengt tweemaal per jaar een informatiebulletin uit, waarin steevast een interview wordt gepubliceerd met vroegere deelnemers aan de workshop " The presence of urban space" in Heerlen

Informatiebulletin 12
Maart 2006
interview Karin Dormans
Foto Bert Janssen

The Presence of Urban Space werd in 1999 voor de tweede keer georganiseerd door het Vitruvianum (Studiecentrum voor Architectuur in de Euregio Maas-Rijn), de Hogeschool Limburg en Bremen Bouwadviseurs. Zes jonge, getalenteerde architecten werkten een week lang aan een voorontwerp van een opdracht. Wim van den Bergh, Jo Crepain en Peter Kulka traden op als mentor.

Voor Tom Frantzen paste de deelname aan 'The Presence…' precies in zijn ontwikkeling als beginnend zelfstandig architect: 'Ik kreeg het verzoek om enkele plekken in een stedenbouwkundig plan voor een park in te vullen. Het doorlichten en de herinterpretatie ervan bleken uiteindelijk noodzakelijk om architectonische voorstellen te kunnen doen. Het werd daarmee een soort second opinion. Met name de gedachtewisseling met Peter Kulka inspireerde me om analytisch te kijken, een goed schema te ontwikkelen en te zien welke vorm daarvan het resultaat moest zijn.

Snowboarder
In diezelfde periode beschrijft Tom Frantzen in een artikel zijn uitgangspunten. Ze gelden nog steeds. De bekende metafoor van Rem Koolhaas van de architect als de door de branding voortbewogen surfer inspireert hem tot een parafrase met een snowboarder, die juist zelf obstakels op de helling zoekt om op te excelleren. 'Hij zet -net als ik- maatschappelijke en beroepsmatige mechanismen naar zijn hand en hanteert daarbij geen enkele moraal. Ik 'sample' fragmenten informatie en maak daar overwachte combinaties mee, wat ook het DADAïsme en RAP en Hip Hop muziek kenmerkt' Zo maak ik ruimtelijke programma's voor complexe (stedenbouwkundige) situaties.

Typecasting
'Ik hanteer geen strak handschrift, mijn werk is niet vormvast. Het is moeilijk om me te 'typecasten'. Wat hij bedoelt, blijkt uit enkele projecten. Aan de Csaar Peterstraat in Amsterdam centrum start binnenkort de sloop van het laatste woonblok in het kader van de stadsvernieuwing om plaats te maken voor 120 zorgwoningen. 'De kijk op stadsvernieuwing is in deze tijd van retro-denken volledig veranderd van vernieuwing naar behoud. Wij moesten een oplossing vinden in het grensgebied van oud, nieuw en renovatie, zonder historiserend te werk te gaan. Dat betekent ontwerpen zonder historische symbolen als tympanen en risalieten, maar door zorgvuldige maatvoering en materiaalcontinuïteit toch aansluiten bij de omgeving.'

Oplossingen
'In Amsterdam-west werken we aan de verbouwing, renovatie en uitbreiding van het voormalige GAK gebouw van Ben Merkelbach uit 1959. We hebben een oplossing bedacht voor de wens om zorgvuldig met dit jongste monument van Amsterdam om te gaan en tegelijk het de oppervlakte te verdrievoudigen tot ruim 100.000 m2. Dat is wat een architect onderscheidt van andere disciplines in de bouw. De aannemer is deskundig in bouwen, wij zijn als architect de specialist in oplossingen voor complexe ruimtelijke vraagstukken ' Bouwen?
'Het is een preoccupatie van architecten dat uitvoering belangrijker hun primaire taak is, terwij hun werk slechts in 40% van de gevallen wordt uitgevoerd. Voor mij is dat volkomen legitiem.. Het gaat mij in eerste instantie om een goed ruimtelijk advies, dat in het gunstige geval natuurlijk uitgevoerd kan worden. Toen ik in 1999 meedeed aan The Presence had ik nog nooit gebouwd. In die periode heb ik mijn eerste bureau opgericht en werd ik een bouwende architect. In 2002 verkocht ik het bureau in 's Hertogenbosch en begon een nieuw bureau (FRANTZEN et al architecten) in Amsterdam. Aanvankelijk werkte ik hoofdzakelijk als adviseur en inmiddels bouw ik mijn eigen adviezen. Die rolverwisselingen maken het mogelijk verschillende antwoorden te vinden op complexe vragen. De typische vraag aan jonge architecten wanneer je gaat bouwen vind ik dan ook volstrekt irrelevant, maar in mijn geval inmiddels gelukkig wel achterhaald.

> publicaties